Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Fougerolo-de-Seliger
Herzogiella seligeri
Plagiotheciaceae
Nom en français : Fougerole de Seliger.
Descripcioun :La fougerolo-de-Seliger, mousso pluroucarpo, trachis en tepiero à la baso di pege dins li relarg umide e acide de fourèst pulèu mountagnouso. Li ramo, irreguliero, an un port que retoumbo devers lou sòu ço que pòu ajuda à la recounèisse. Li fueio soun un pau dins lou plan, curvo emé un bout loungamen acumina e denta. La fueio a uno pichouneto rufo doublo. Li celulo soun en loungour aleva li dis alo. La sedo longo de 2 cm èi roujo, fai sis espouroufito l'estiéu.
Usanço :Se pòu engana emé d'àutri mousso pluroucarpo dóu meme gènre e di gènre proche (Plagiothecium, Taxiphyllum..).
Port : Pluroucarpo
Taio : 2 à 3 cm
Fueio : 1 à 2,4 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Herzogiella
Famiho : Plagiotheciaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 1,5 à 2,5 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 600 à 2000 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pege
- Bas de pege
- Souco
- Ligno
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Herzogiella seligeri (Brid.) Z.Iwats., 1970
(= Dolichotheca seligeri (Brid.) Loeske, 1911 = Plagiothecium silesiacum (F.Weber & D.Mohr) Schimp )